5/5 Là Ngày Gì? Nên Làm Gì Vào Tết Đoan Ngọ?

Mùng 5/5 hay còn gọi là Tết Đoan Ngọ, không chỉ là ngày lễ truyền thống của người Việt Nam mà còn chứa đựng nhiều câu chuyện và ý nghĩa rất hay. Vậy ngày lễ này có ý nghĩa gì? Thường có những hoạt động nào? Cùng Timan tìm hiểu bài viết dưới đây để giải đáp thắc mắc cũng như tận hưởng ngày Tết đặc biệt này thật trọn vẹn nhé!

1. Mùng 5/5 là ngày gì?

Tại Việt Nam, ngày 5 tháng 5 âm lịch là ngày Tết Đoan Ngọ. Đây là ngày lễ truyền thống lâu đời liên quan đến sự tuần hoàn của thời tiết. 
“Đoan” được hiểu là “mở đầu, “Ngọ” là “giữa trưa”, tức thông báo sự bắt đầu của chuỗi ngày nắng nóng trong năm. Ngoài ra, Tết Đoan Ngọ còn nói lên sự quan sát cẩn thận của nông dân đối với thời tiết, giúp trồng trọt thuận lợi.

Bên cạnh đó, Tết Đoan Ngọ cũng là dịp để con cháu ở nhiều nơi tụ họp để mừng lễ và cầu chúc một năm mưa thuận gió hòa. Đối với một số nước Đông Á như Nhật Bản, Triều Tiên, Hàn Quốc,... thì ngày 5/5 là ngày Tết truyền thống.

Mùng 5/5 là ngày gì?

2. Nguồn gốc Tết Đoan Ngọ

Ngày xưa, nông dân thường ăn mừng vào vụ mùa bội thu nhưng sâu bọ kéo đến phá nát mọi thứ. Nông dân lo lắng tìm cách giải quyết nhưng chẳng đi đến đâu. Bỗng nhiên, một ông lão xuất hiện tự xưng là Đôi Truân chỉ họ biện pháp đuổi sâu bọ.

Ông bảo rằng mỗi nhà nên lập một bàn cúng gồm trái cây, bánh tro rồi ra trước nhà vận động thể dục. Ai nấy đều lạ lẫm về nghi thức này nhưng vẫn tích cực làm theo. Chỉ một lúc sau, lũ sâu bọ đã té ngã như rạ.

Từ đó, ngày 5 tháng 5 âm lịch được gọi là ngày Tết sâu bọ. Sau nhiều năm được chuyển thành “Tết Đoan Ngọ”, vì việc cúng điếu thường diễn ra vào giờ Ngọ.

Nguồn gốc Tết Đoan Ngọ

3. Ý nghĩa Tết Đoan Ngọ

Người Việt cho rằng, Tết Đoan Ngọ không chỉ có ý nghĩa tiêu diệt sâu bọ phá hoại mùa màng mà còn giải trừ các bệnh tật trong thời điểm giao mùa. Vào ngày này, các loại ký sinh trong hệ tiêu hóa thường ngoi lên và đây là thời cơ để con người ăn những món ăn có vị chua để loại bỏ chúng.

Ngoài ra, đây còn là dịp để mọi người trong gia đình sum họp lại với nhau. Người ở xa thì quay về đoàn tụ cùng gia đình, người ở lại thì chuẩn bị một cái Tết thật linh đình.

Ý nghĩa Tết Đoan Ngọ

4. Các hoạt động trong ngày Tết Đoan Ngọ

Ngày mùng 5/5 thường diễn ra nhiều hoạt động ý nghĩa khác nhau. Sau đây là một số hoạt động phổ biến trong ngày Tết này:

4.1 Hái lá thuốc

Hái lá thuốc là một phong tục trong ngày Tết Đoan Ngọ hằng năm. Ở nông thôn, người dân quan niệm rằng, 12 giờ trưa là thời điểm mà dương khí hài hòa nhất. Vì thế, những loại lá cây được hái trong thời gian này sẽ có công dụng chữa bệnh rất tốt.

Lá thuốc được hái là nhóm cây cỏ có tác dụng chữa bệnh về da hoặc đường ruột và hệ tiêu hóa. Những lá thuốc này được sơ chế đơn giản bằng cách đun thành nước để uống hoặc băm nhỏ bôi lên vùng cần chữa trị.

Hái lá thuốc

4.2 Tắm nước lá mùi

Rau mùi (ngò, ngò rí) là loại rau rất quen thuộc trong bữa ăn hằng ngày của người Việt. Tương truyền rằng, việc lấy rau mùi đun lấy nước và tắm trong dịp Tết Đoan Ngọ sẽ ngừa được gió độc và mang lại một thể trạng tốt. 

Tắm nước lá mùi

4.3 Khảo cây vào giờ Ngọ

Khi mặt trời lên đỉnh đầu trong ngày Tết Đoan Ngọ, người dân sẽ đi khảo cây. Đây được xem là hành động đánh vào cây để khảo sát, kiểm tra những vấn đề mà cây đó gặp phải. Những cây được khảo thường là cây ít ra hoa trái và bị sâu bệnh.

Việc khảo cây cần ít nhất 2 người để thực hiện. Người đầu tiên sẽ trèo lên cây, người còn lại sẽ cầm dao và đưa ra câu hỏi như “Tại sao năm nay không ra trái?, “Mùa sao phải ra trái thật nhiều”,... Điều này nhằm mong ước một mùa vụ được sung túc và bội thu.

Khảo cây vào giờ Ngọ

4.4 Ăn cơm rượu nếp

Đây là món ăn không thể thiếu trong ngày 5/5 âm lịch của cả 3 miền. Cơm rượu nếp được nấu bằng nếp cẩm lên men cùng với rượu. Món ăn có vị ngọt nhưng không nồng nặc mùi rượu, có thể chữa được các bệnh suy nhược hoặc đau bao tử.

Vào ngày Tết Đoan Ngọ, gia đình sẽ quây quần bên nhau để thưởng thức món cơm rượu nếp. Sau khi ăn món này, mọi người thường trở nên hoạt bát và vui tươi làm bầu không khí nhộn nhịp hơn.

Ăn cơm rượu nếp

4.5 Ăn bánh ú tro

Bánh ú tro là loại bánh truyền thống trong ngày Tết Đoan Ngọ của người miền Nam. Đây cũng là một phiên bản khác của bánh gio miền Bắc.

Bánh ú có hình chóp và được gói bằng lá chuối hoặc lá dong, bên trong là nếp và đậu xanh. Bánh thường được buộc thành chùm, mỗi chùm trung bình 10 cái để dễ đếm.

Ăn bánh ú tro

4.6 Ăn thịt vịt

Thịt vịt chứa nhiều dưỡng chất và tính mát giúp giải nhiệt rất tốt. Đồng thời, vào khoảng tháng 5 âm lịch, vịt vào mùa nên béo ngậy, thịt ngon và không bị hôi. Chính vì vậy, thịt vịt trở thành món ăn không thể thiếu trong ngày Tết Đoan Ngọ.

Ăn thịt vịt

4.7 Ăn trái cây

Mâm trái cây dâng lên bàn thờ tổ tiên vào ngày Tết Đoan Ngọ rất đa dạng. Một số loại trái cây thường được chọn như mận, xoài, vải, dưa hấu,... Việc cúng và thưởng thức các loại hoa quả này không chỉ mong muốn giết sâu bọ mà còn cung cấp nhiều dưỡng chất cần thiết cho cơ thể.

Ăn trái cây

5. Điều kiêng kỵ không nên làm vào mùng 5/5

Đối với dân làm ăn và người chú trọng vào phong thủy, mùng 5/5 là ngày rất quan trọng. Chính vì lẽ đó, bạn cần phải kiêng kỵ một số điều để tránh gặp xui xẻo:

• Không làm rơi mất tiền: Theo dân gian, việc làm mất tiền vào Tết Đoan Ngọ như đánh rơi tài lộc, khiến tài vận đi xuống. Do đó, bạn cần đặc biệt chú ý đến tài sản cá nhân, tránh làm rơi hoặc mất.
• Không xuất hành lúc 12 giờ trưa hoặc dừng chân ở nơi âm u như nghĩa trang, bệnh viện,... Vì điều này có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe.
• Tuyệt đối không soi gương sau 12 giờ đêm.

Điều kiêng kỵ không nên làm vào mùng 5/5

6. Lời kết

Tết Đoan Ngọ là ngày Tết giữa năm, với mong muốn tưởng nhớ tổ tiên về một mùa màng bội thu và cầu mong sức khỏe bình an. Timan hy vọng bạn sẽ có một ngày lễ tết thật vui vẻ và ấm áp bên gia đình. Đừng quên dành những lời chúc tốt đẹp đến người thân nhé!